O GEOPARKU
Geopark Świętokrzyski
Jesteśmy Stowarzyszeniem Gmin, które chce pielęgnować i promować dziedzictwo geologiczne, kulturalne i przyrodnicze regionu! Geopark Świętokrzyski obejmuje obszar pięciu gmin: Kielce, Chęciny, Morawica, Sitkówka, Piekoszów.
- odsłonięcia interesujących formacji skalnych dewonu środkowego i górnego, w postaci wapieni, dolomitów i margli stanowiących geologiczną pamiątkę płytkich mórz sprzed 360 milionów lat
- odsłonięcie form tektonicznych (uskoki, fałdy) dokumentujących kaledońskie, waryscyjskie i alpejskie ruchy górotwórcze
- żyły hydrotermalne z kalcytem, barytem i galeną oraz złoża rud miedzi
- liczne pozostałości historycznego górnictwa kruszcowego i skalnego, dokumentujące powiązania człowieka z przyrodą nieożywioną
- liczne formy krasowe reprezentujące okresy lądowe w historii geologicznej regionu: permsko-triasowy i kenozoiczny
- czytelne powiązania pomiędzy budową geologiczną a rzeźbą terenu, tzw. rzeźba strukturalna
- formy skałkowe, naturalne grzbiety skalne
- udokumentowana historia pobytu człowieka na obszarze objętym granicami Geoparku Świętokrzyskiego sięga ok. 60 tysięcy lat wstecz, tj. do epoki zwanej przez archeologów paleolitem lub starszą epoką kamienia a przez geologów plejstocenem
- historia osadnictwa na obszarze Geoparku to przede wszystkim historia powiązań człowieka z geologią, a także historia wpływu różnych kultur. Wspomniane najstarsze ślady osadnictwa zawierają znaleziska narzędzi krzemiennych oraz ochry – rytualnego czerwonego barwnika wytwarzanego z rudy żelaza (hematytu), występującej w wielu miejscach w regionie świętokrzyskim
- dziedzictwo kulturowe obszaru Geoparku Świętokrzyskiego na które składają się materialne i niematerialne elementy stanowi świadectwo ponad 50 000 lat historii osadnictwa i rozwoju ludzi zamieszkujących ten teren
- czasy prehistoryczne (paleolit i neolit) dokumentują liczne stanowiska archeologiczne ze znaleziskami narzędzi kamiennych, ozdób, broni i przedmiotów codziennego użytku.
- niematerialne dziedzictwo kulturowe stanowią przede wszystkim lokalne zwyczaje i obrzędy kultywowane w czasie świąt religijnych oraz podania i legendy związane z wierzeniami ludowymi a także historią górnictwa kruszcowego i skalnego na obszarze Geoparku
Dziedzictwo przyrodnicze
Obszar Geoparku Świętokrzyskiego z uwagi na unikalną georóżnorodność, jest również obszarem o wyjątkowej bioróżnorodności. Najważniejszą cechą obszaru objętego granicami Geoparku jest obecność różnego typu zbiorowisk na relatywnie niewielkiej powierzchni. Bogactwo flory i fauny zaznacza się szczególnie mocno w części Geoparku objętej ochroną w ramach Chęcińsko-Kieleckiego Parku Krajobrazowego.
- ok. 1117 gatunków roślin naczyniowych (ponad 46% flory Polski), z czego aż 264 należy do szczególnie cennych – chronionych, rzadkich i/lub zagrożonych
- do szczególnie cennych i chronionych zbiorowisk leśnych zalicza się: śródlądowe bory chrobotkowe, świetliste dąbrowy, śródlądowe bory wilgotne, ciepłolubne buczyny storczykowe oraz murawy kserotermiczne, ciepłolubne murawy napiaskowe oraz górskie łąki ziołoroślowe.
- dominujące gatunki w drzewostanach stanowią: sosna zwyczajna (Pinus silvestris), dąb szypułkowy (Quercus robur) i bezszypułkowy (Quercus petrea), jodła (Abies alba), brzoza brodawkowata (Betula pendula), buk zwyczajny (Fagus sylvatica), grab (Carpinus betulus), klony: zwyczajny (Acer platanoides) i jawor (Acer pseudoplatanus) oraz lipa drobnolistna (Tilia cordata).
- badania naukowe prowadzone przez biologów na obszarze Geoparku objętym granicami Chęcińsko-Kieleckiego Parku Krajobrazowego dostarczyły informacji o występowaniu wielu cennych gatunków fauny, w tym m.in. 20 gatunków chrząszczy, 76 gatunków motyli, 23 gatunki trzmielowatych, ok. 60 gatunków ślimaków, 35 gatunków ryb (w tym 7 gatunków wpisanych na Czerwoną Listę Zwierząt Ginących i Zagrożonych), 14 gatunków płazów (75% fauny krajowe, wszystkie objęte ochroną ścisłą), 6 gatunków gadów (w tym gniewosz plamisty znajdujący się na Polskiej Liście Zwierząt Ginących i Zagrożonych – Fig. 10), ponad 104 gatunki ptaków oraz 25 gatunków ssaków (z czego 15 gatunków objętych ochroną ścisłą)